Preconcepten

'Is dat niet zo? Echt? Ik denk dat al heel mijn leven...'

Dit is een typische reactie van mensen die ontdekken dat voorwerpen met een grotere massa niet sneller vallen dan voorwerpen met een kleinere massa. Een voorbeeld van een diep geworteld preconcept.

Iedereen heeft preconcepten en dat is volkomen normaal. Van kleins af aan proberen we verschijnselen in de wereld rondom ons te verklaren en daarbij maken we gebruik van een zekere logica, die niet steeds wetenschappelijk onderbouwd is. Ook de informatie die we van mensen rondom ons krijgen, draagt in grote mate bij aan de vorming van dat wereldbeeld. Om dan nog maar te zwijgen van de rol van de maatschappij en religie in de vorming van die ideeën.

Ook de geschiedenis van de wetenschap zit vol van dergelijke 'verkeerde' denkbeelden die heel lang hebben stand gehouden, ondanks dat er nieuwe informatie beschikbaar was. Verandering is moeilijk.

Aangezien vele preconcepten diepgeworteld zijn, volstaat het echter niet te zeggen dat ze fout zijn en dat maar beter het wetenschappelijk concept kan worden overgenomen. Uitdagende problemen voorschotelen die niet met het preconcept kunnen worden verklaard, is een eerste stap. Een alternatief (het wetenschappelijk concept) maakt dan meer kans om langdurig te nestelen.